از آرمان تا واقعیت گردشگری اشنویه
به گزارش پایگاه خبری تحلیلی «هه‌وال شنو»، سیدلطیف موسوی- شهرستان اشنویه در استان آذربایجان غربی، با پیشینه تاریخی غنی، طبیعت بکر و مناظر کوهستانی، از جمله مناطق کمتر شناخته‌شده ایران است که ظرفیت تبدیل شدن به قطب گردشگری را دارد. با این حال، فاصله میان آرمان‌های توسعه و واقعیت‌های موجود، نیازمند نگاهی عمیق‌تر به چالش‌ها و فرصت‌های پیش رو است.
وضعیت فعلی گردشگری اشنویه
۱. جاذبه‌های طبیعی و تاریخی:
– اشنویه میزبان جاذبه‌هایی مانند روستای بیمضرته با دره گادر و تاله‌جار و گورستان قرن هفتم هجری، جنگل میرآباد با درختان زالزالک و سیب وحشی، و سنگ‌نوشته کیله‌شین متعلق به دوره اورارتوها است.
۲. اقدامات اخیر:
– برگزاری سالانه جشنواره گیلاس با هدف معرفی ظرفیت‌های کشاورزی و گردشگری.
– توسعه محدود زیرساخت‌ها در منطقه قلاتوک توسط شهرداری و ایجاد پارک جنگلی.
– راه‌اندازی اقامتگاه‌های بوم‌گردی که با استقبال گردشگران روبه‌رو شده است.
۳. کمبودها:
– نبود هتل‌های استاندارد، شهربازی یا تله‌کابین برای جذب گردشگران خانوادگی.
– موزه آثار باستانی با وجود اهدای ۱۵۰۰ متر زمین به آن هنوز در مرحله مطالعه است و بسیاری از اشیای تاریخی اشنویه در موزه ارومیه آواره هستند!
– خدمات طبیعت‌گردی (مانند راهنمایان محلی یا امکانات کمپینگ) به‌صورت حرفه‌ای تعریف نشده است.
پتانسیل‌های مغفول مانده
۱. سایت‌های باستانی:
– کشف محوطه‌های تاریخی مانند تپه دینخواه (با قدمت ۵۰۰۰ ساله که هر ساله مورد تعرض افراد سود جو قرار می گیرد)، قلاتگاه و کتیبه‌های اورارتویی نشان دهنده ظرفیت بالای باستان شناسی منطقه است. بیش از ۱۰۰ اثر ثبتی و غیرثبتی در این شهرستان شناسایی شده‌اند که نشان‌دهنده غنای تاریخی آن است. با این حال، کاوش‌های محدود و نبود موزه محلی، و عدم حفاظت از محوطه‌ها مانع معرفی این گنجینه‌ها شده است.
۲. گردشگری کشاورزی:
– اشنویه با تولید سالانه ۲۰۰ هزار تن سیب و ۵۰۰ تن گیلاس صادراتی و عسل طبیعی اشنویه که زبان‌زد خاص و عام است، می‌تواند با ایجاد باغ موزه‌ها یا تورهای برداشت میوه، گردشگری کشاورزی را رونق بخشد.
۳. مرزهای بین‌المللی:
– هم‌مرزی با عراق و ترکیه فرصتی برای توسعه بازارچه‌های مرزی (مانند کلیله‌شین) و جذب گردشگران تجاری است.
۴. محورهای اکوتوریستی:
محور گردشگری روستای میرآباد، مندان، پای قلعه، محور گلاز و چهل آسیاب، محور گردشگری روستاهای سنگان و بیمضرته، مسیر گردشگری روستاهای دوستک و رشگوند، مسیر گردشگری کیله شین (دورود و شیخان)، محدوده سد چپرآباد، پارک جنگلی قلاتوک، مسیر گردشگری ذمه و آلکاباد از جمله محورهای توریستی اشنویه به حساب می‌آیند که دارای شرایط ویژه‌ای هستند.
چالش‌های کلیدی
– زیرساخت‌های ناکافی: تنها ۲۱٪ از منطقه از نظر مطالعات پهنه‌بندی، قابلیت توسعه گردشگری بدون محدودیت را دارد.
– کمبود تبلیغات: جاذبه‌هایی مانند سنگ کیله‌شین یا جنگل میرآباد در سطح ملی شناخته‌شده نیستند.
– محدودیت بودجه: پروژه‌هایی مانند احداث موزه یا ساماندهی محورهای اکوتوریستی و محورهای تاریخی با تأخیر مواجه‌اند.
راهکارهای تبدیل آرمان به واقعیت
۱. تسریع در پروژه‌های زیرساختی:
– اجرایی کردن طرح‌های موجود مانند احداث موزه اشنویه و تکمیل زیرساخت‌های منطقه نمونه گردشگری چشمه اژدها و سایت گردشگری میرآباد.
– بهبود دسترسی به جاذبه‌ها آسفالت کردن جاده‌های خاکی منتهی به مناطقی مانند جنگل میرآباد و روستای‌مندان.
– جذب سرمایه‌گذاران خصوصی برای ساخت هتل، شهربازی و تله‌کابین.
۲. تبلیغات هدفمند:
– استفاده از جشنواره گیلاس به‌عنوان پلتفرمی برای معرفی جاذبه‌های طبیعی و تاریخی.
– تولید مستندهای کوتاه درباره کتیبه‌های باستانی یا طبیعت بکر منطقه.
– ثبت جشنواره گیلاس در تقویم فرهنگی و گردشگری کشور.
۳. تقویت همکاری بین بخشی:
– همکاری اداره کل میراث فرهنگی با دانشگاه‌ها برای کاوش‌های باستان‌شناسی.
– مشارکت جامعه محلی در توسعه اقامتگاه‌های بوم‌گردی و فروش صنایع‌دستی (مانند جاجیم و نان محلی).
۴. توسعه اکوتوریسم پایدار:
-ایجاد مسیرهای پیاده‌روی علامتگذاری‌شده در پارک قلاتوک و دیگر محورها.
-آموزش راهنمایان محلی برای ارائه خدمات حرفه‌ای به گردشگران.
-اولویت دادن به حفاظت از محیط زیست در ایجاد زیرساخت ها.
اشنویه در آستانه تبدیل شدن به مقصد گردشگری در شمال غرب ایران است، اما این گذار نیازمند عزم جدی مسئولان، سرمایه‌گذاری هوشمند و مشارکت مردم محلی است و تحقق این هدف مستلزم همکاری سه‌جانبه دولت، بخش خصوصی، و جامعه محلی است. بدون سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌ها و تبلیغات مؤثر، این ظرفیت‌ها همچنان ناشناخته خواهند ماند. توسعه گردشگری در این شهرستان نه‌تنها اقتصاد منطقه را تقویت می‌کند، بلکه هویت تاریخی و طبیعی آن را به نسل‌های آینده منتقل خواهد کرد.
دیدگاهتان را بنویسید